Czym jest kamica moczowa u psa?
Kamica moczowa to schorzenie układu moczowego, w którym dochodzi do powstawania kamieni (zwanych również złogami) w nerkach, pęcherzu moczowym lub drogach moczowych psa. Kamienie te powstają w wyniku krystalizacji różnych minerałów obecnych w moczu i mogą powodować podrażnienia, blokady oraz silny ból.
Choroba ta występuje u psów w różnym wieku i może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak niedrożność dróg moczowych czy niewydolność nerek. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie są kluczowe dla zdrowia i komfortu życia czworonoga.
Przyczyny kamicy moczowej u psów
Kamienie w układzie moczowym mogą powstawać z różnych powodów, a ich skład chemiczny zależy od wielu czynników, takich jak dieta, pH moczu czy predyspozycje genetyczne. Najczęstsze przyczyny kamicy moczowej to:
- Nieprawidłowa dieta – nadmiar białka, wapnia, fosforu i magnezu może sprzyjać tworzeniu się złogów w układzie moczowym.
- Niewystarczające spożycie wody – mała ilość wody w diecie prowadzi do zagęszczenia moczu i zwiększa ryzyko krystalizacji minerałów.
- Zakażenia bakteryjne – przewlekłe infekcje dróg moczowych mogą sprzyjać tworzeniu się kamieni, zwłaszcza struwitowych.
- Czynniki genetyczne i predyspozycje rasowe – niektóre rasy, takie jak dalmatyńczyki, buldogi angielskie, jamniki, yorkshire terriery czy sznaucery miniaturowe, są bardziej narażone na kamicę moczową.
- Nieprawidłowy poziom pH moczu – zbyt zasadowy lub zbyt kwaśny mocz sprzyja wytrącaniu się różnych typów kamieni.
- Choroby metaboliczne – np. nadczynność przytarczyc może prowadzić do zwiększonego wydalania wapnia i sprzyjać kamicy.
- Brak regularnych mikcji – długie przerwy między oddawaniem moczu sprzyjają krystalizacji minerałów.
Rodzaje kamieni moczowych u psów
W zależności od składu chemicznego wyróżnia się kilka typów kamieni moczowych u psów:
- Kamienie struwitowe (fosforanowo-magnezowo-amonowe) – najczęstsze, powstające w zasadowym moczu, często związane z infekcjami bakteryjnymi.
- Kamienie szczawianowo-wapniowe – rozwijają się w kwaśnym moczu, częściej u starszych psów, mogą powodować blokady dróg moczowych.
- Kamienie moczanowe – występują głównie u dalmatyńczyków z powodu genetycznych zaburzeń metabolizmu puryn.
- Kamienie cystynowe – rzadsze, powstają w wyniku genetycznych zaburzeń transportu aminokwasów w nerkach.
- Kamienie krzemianowe – występują sporadycznie, ich przyczyną jest nadmiar krzemionki w diecie.
Objawy kamicy moczowej u psów
Kamica moczowa może przebiegać bezobjawowo, jeśli kamienie są małe i nie powodują niedrożności dróg moczowych. W przypadku większych złogów mogą pojawić się następujące symptomy:
- Częste oddawanie moczu (poliuria) – pies może oddawać mocz częściej niż zwykle, w małych ilościach.
- Bol podczas oddawania moczu (dysuria) – pies może wykazywać niepokój, skomlenie lub trudności w mikcji.
- Krew w moczu (krwiomocz) – może świadczyć o podrażnieniu lub uszkodzeniu błony śluzowej pęcherza moczowego.
- Nietrzymanie moczu – częste popuszczanie moczu, szczególnie w nocy.
- Lizanie okolic intymnych – pies może częściej lizać genitalia z powodu bólu lub podrażnienia.
- Brak apetytu i osłabienie – w zaawansowanych przypadkach może dojść do spadku apetytu i ogólnego osłabienia organizmu.
- Całkowita niedrożność dróg moczowych – jest to stan zagrażający życiu, w którym pies nie jest w stanie oddać moczu, co może prowadzić do pęknięcia pęcherza moczowego i ostrej niewydolności nerek.
Diagnostyka kamicy moczowej
W celu potwierdzenia obecności kamieni moczowych weterynarz może zlecić następujące badania:
- Badanie moczu – ocenia pH, obecność kryształów, białka, krwi i bakterii.
- USG jamy brzusznej – pozwala wykryć obecność kamieni w pęcherzu moczowym, nerkach i drogach moczowych.
- RTG jamy brzusznej – wykrywa kamienie zawierające wapń, np. szczawianowe.
- Posiew moczu – pomaga zidentyfikować infekcje bakteryjne, które mogą sprzyjać tworzeniu się kamieni struwitowych.
- Badania krwi – oceniają funkcję nerek i poziom elektrolitów.
Leczenie kamicy moczowej u psów
Leczenie kamicy moczowej zależy od rodzaju i wielkości kamieni, stopnia zaawansowania choroby oraz ogólnego stanu zdrowia psa.
Leczenie farmakologiczne i dieta
- Leki rozpuszczające kamienie – niektóre rodzaje kamieni (np. struwitowe) mogą być rozpuszczane za pomocą specjalnej diety i leków zakwaszających mocz.
- Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne – stosowane w celu złagodzenia bólu i stanu zapalnego.
- Antybiotyki – konieczne w przypadku zakażenia układu moczowego.
- Zmiana diety – specjalistyczne karmy weterynaryjne pomagają regulować pH moczu i zapobiegają powstawaniu nowych kamieni.
Leczenie chirurgiczne
- Usunięcie kamieni operacyjnie (cystotomia) – wykonywane w przypadkach dużych złogów lub całkowitej niedrożności dróg moczowych.
- Litotrypsja laserowa – nowoczesna metoda polegająca na rozbijaniu kamieni za pomocą lasera (stosowana w wybranych przypadkach).
Profilaktyka kamicy moczowej
Aby zmniejszyć ryzyko nawrotów kamicy moczowej, warto wdrożyć odpowiednie działania profilaktyczne:
- Stały dostęp do świeżej wody – odpowiednie nawodnienie pomaga rozcieńczać mocz i zapobiega krystalizacji minerałów.
- Regularne spacery – częste oddawanie moczu zapobiega zaleganiu moczu w pęcherzu.
- Zbilansowana dieta – karmy dostosowane do potrzeb psa pomagają regulować skład moczu.
- Regularne badania kontrolne – badanie moczu raz na kilka miesięcy pozwala na wczesne wykrycie problemów.
Kamica moczowa u psa to poważne schorzenie, które wymaga szybkiej diagnozy i odpowiedniego leczenia. Właściciele powinni być czujni na wszelkie zmiany w zachowaniu swojego pupila, szczególnie jeśli pies wykazuje trudności w oddawaniu moczu. Dzięki odpowiedniej profilaktyce można skutecznie zapobiegać nawrotom choroby i zapewnić psu zdrowe, komfortowe życie.