Co to jest ostre zapalenie nerek u psa?
Ostre zapalenie nerek to poważne schorzenie, które charakteryzuje się nagłym upośledzeniem funkcji nerek. Może ono prowadzić do zatrzymania toksyn w organizmie, zaburzeń wodno-elektrolitowych i niewydolności wielonarządowej.
Jest to stan potencjalnie zagrażający życiu psa, wymagający natychmiastowej diagnostyki i leczenia. W przeciwieństwie do przewlekłej niewydolności nerek, która rozwija się powoli, ostre zapalenie nerek pojawia się nagle i wymaga szybkiej interwencji, aby uniknąć trwałego uszkodzenia narządów.
Przyczyny ostrego zapalenia nerek u psów
Ostre uszkodzenie nerek może być wywołane przez różne czynniki, które prowadzą do nagłego pogorszenia ich funkcji. Do najczęstszych przyczyn należą:
Zatrucia i toksyny
- Spożycie substancji toksycznych, takich jak antyfryz (glikol etylenowy), rodentycydy (trutki na gryzonie), niektóre rośliny (np. lilie, aloes, dieffenbachia), leki dla ludzi (ibuprofen, paracetamol) oraz metale ciężkie (ołów, rtęć).
- Zatrucie grzybami toksycznymi, które mogą prowadzić do ostrej niewydolności nerek.
Infekcje bakteryjne i wirusowe
- Leptospiroza – bakteryjna choroba zakaźna, przenoszona przez wodę skażoną moczem zakażonych zwierząt, prowadząca do ostrego uszkodzenia nerek i wątroby.
- Infekcje układu moczowego – długotrwałe, nieleczone zapalenie pęcherza i dróg moczowych może prowadzić do odmiedniczkowego zapalenia nerek.
- Nosówka i inne choroby wirusowe, które mogą powodować wtórne uszkodzenie nerek.
Niedokrwienie nerek
- Wstrząs hipowolemiczny – nagła utrata dużej ilości płynów (np. na skutek odwodnienia, krwotoków, ciężkich biegunek i wymiotów) prowadzi do niedokrwienia nerek i ich uszkodzenia.
- Choroby serca – niewydolność serca może powodować zmniejszony przepływ krwi przez nerki i ich niedokrwienie.
- Nagłe niedotlenienie organizmu – np. w wyniku zatrzymania krążenia, duszności lub udaru cieplnego.
Choroby autoimmunologiczne
- Kłębuszkowe zapalenie nerek, w którym układ odpornościowy atakuje własne tkanki, prowadząc do uszkodzenia nerek.
- Toczeń rumieniowaty układowy (SLE) – choroba autoimmunologiczna, która może prowadzić do zapalenia nerek.
Objawy ostrego zapalenia nerek u psa
Objawy AKI mogą pojawić się nagle i gwałtownie się nasilać. Właściciele psów powinni zwracać uwagę na:
- Zmniejszone oddawanie moczu (oliguria) lub całkowity brak moczu (anuria) – nerki przestają filtrować krew, co prowadzi do zatrzymania toksyn w organizmie.
- Zwiększone pragnienie (polidypsja) – w początkowej fazie pies może pić więcej, aby skompensować utratę płynów, jednak w późniejszych etapach może odmawiać picia.
- Letarg i osłabienie – pies jest apatyczny, niechętnie wstaje i nie reaguje na bodźce.
- Brak apetytu i spadek masy ciała – zatrzymanie toksyn powoduje nudności i brak chęci do jedzenia.
- Wymioty i biegunka – mogą być objawem zatrucia mocznicowego.
- Nieprzyjemny zapach z pyska (zapach amoniaku) – wynik nagromadzenia się mocznika we krwi.
- Obrzęki kończyn i brzucha – zatrzymanie płynów może prowadzić do opuchlizny.
- Drgawki i zaburzenia neurologiczne – w wyniku zatrucia organizmu toksynami mogą pojawić się problemy z równowagą, drgawki i śpiączka.
Ostre uszkodzenie nerek to stan krytyczny, który może prowadzić do śmierci w ciągu kilku dni, jeśli nie zostanie podjęte leczenie.
Diagnostyka ostrego zapalenia nerek u psów
W celu potwierdzenia diagnozy weterynarz przeprowadza szereg badań, które pozwalają ocenić funkcjonowanie nerek i wykryć przyczynę choroby:
- Badanie krwi – ocena poziomu kreatyniny, mocznika (BUN), elektrolitów (potas, sód) oraz fosforu.
- Badanie moczu – analiza gęstości moczu, obecności białka, krwi, bakterii i kryształów mineralnych.
- USG jamy brzusznej – ocena struktury nerek i wykrycie ewentualnych zmian patologicznych.
- RTG nerek i pęcherza moczowego – pomocne w diagnostyce kamicy nerkowej lub guza.
- Posiew moczu – wykrycie infekcji bakteryjnej.
- Testy na leptospirozę – w przypadku podejrzenia zakażenia.
Leczenie ostrego zapalenia nerek
Leczenie ostrego zapalenia nerek wymaga natychmiastowej interwencji i często hospitalizacji psa. Terapia obejmuje:
Terapia płynowa (kroplówki)
- Nawadnianie dożylne pomaga przywrócić równowagę elektrolitową i pobudzić nerki do pracy.
- Monitorowanie diurezy – w niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie leków moczopędnych.
Leczenie farmakologiczne
- Antybiotyki – stosowane w przypadku zakażeń bakteryjnych.
- Leki przeciwwymiotne i osłaniające żołądek – zmniejszają nudności i chronią błonę śluzową przewodu pokarmowego.
- Inhibitory ACE (enalapryl, benazepryl) – poprawiają przepływ krwi przez nerki i zmniejszają nadciśnienie.
- Dializa otrzewnowa lub hemodializa – w ciężkich przypadkach stosowana w celu usunięcia toksyn z organizmu.
Odpowiednia dieta
- Niskobiałkowa i niskofosforowa karma, wspomagająca pracę nerek.
- Suplementacja kwasów omega-3, które mają działanie przeciwzapalne.
- Wsparcie w postaci witamin z grupy B i probiotyków.
Ostre zapalenie nerek jest poważnym stanem, ale jeśli zostanie wcześnie wykryte i właściwie leczone, pies ma szansę na pełne wyzdrowienie. Kluczowe znaczenie ma szybka reakcja właściciela i natychmiastowa konsultacja weterynaryjna.
Aby zapobiec tej chorobie, należy regularnie kontrolować stan zdrowia psa, zapewniać mu dostęp do świeżej wody, unikać toksycznych substancji i szybko reagować na pierwsze objawy choroby. Wczesna diagnostyka i odpowiednie leczenie mogą uratować życie czworonożnego przyjaciela.