Czym jest zespół płaskich dróg oddechowych?
Zespół płaskich dróg oddechowych, znany również jako zespół brachycefaliczny, to grupa wad anatomicznych występujących u psów o krótkich, spłaszczonych pyskach. Choroba ta prowadzi do poważnych trudności w oddychaniu, a w skrajnych przypadkach może zagrażać życiu zwierzęcia.
Psy ras brachycefalicznych, takie jak buldogi francuskie, buldogi angielskie, mopsy, shih tzu, pekińczyki czy boksery, są najbardziej narażone na rozwój tego schorzenia. Skrócona kufa i zwężone drogi oddechowe sprawiają, że powietrze z trudem dostaje się do płuc, co prowadzi do przewlekłego niedotlenienia i licznych problemów zdrowotnych.
Przyczyny zespołu płaskich dróg oddechowych u psów
Główną przyczyną zespołu brachycefalicznego jest selektywna hodowla psów o charakterystycznym wyglądzie – krótkiej kufie, dużych oczach i spłaszczonym nosie. Niestety, dążenie do tego typu cech anatomicznych doprowadziło do poważnych wad budowy dróg oddechowych, które utrudniają normalne funkcjonowanie organizmu.
Najczęstsze nieprawidłowości anatomiczne związane z zespołem płaskich dróg oddechowych to:
- Zwężone nozdrza (stenotyczne nozdrza) – ograniczają przepływ powietrza przez nos, zmuszając psa do oddychania przez usta.
- Wydłużone podniebienie miękkie – jego nadmiar tkanki może blokować wejście do krtani, utrudniając przepływ powietrza.
- Zapadnięcie krtani – osłabione chrząstki krtaniowe mogą prowadzić do zwężenia światła dróg oddechowych.
- Hipoplazja tchawicy – zbyt wąska tchawica utrudnia transport powietrza do płuc.
- Powiększone migdałki – mogą dodatkowo ograniczać przepływ powietrza.
Objawy zespołu płaskich dróg oddechowych
Objawy zespołu brachycefalicznego mogą występować od wczesnego wieku, a ich nasilenie wzrasta z wiekiem psa. Właściciele psów brachycefalicznych powinni zwracać szczególną uwagę na następujące symptomy:
- Głośne oddychanie i chrapanie – charakterystyczne dźwięki podczas snu i odpoczynku wynikają z utrudnionego przepływu powietrza.
- Świszczący oddech (stridor) – wysokie dźwięki podczas wdechu mogą wskazywać na częściową blokadę dróg oddechowych.
- Przewlekły kaszel – może być wynikiem podrażnienia krtani lub osłabienia tchawicy.
- Trudności w oddychaniu podczas wysiłku – psy z BOAS mają obniżoną tolerancję na aktywność fizyczną i mogą szybko się męczyć.
- Sinienie języka i błon śluzowych (cyjanoza) – oznaka niedotlenienia organizmu.
- Zasłabnięcia i omdlenia – mogą pojawiać się w wyniku nadmiernego wysiłku lub upałów.
- Wymioty i cofanie pokarmu – wynikają z zaburzeń połykania spowodowanych problemami z oddychaniem.
Objawy te mogą nasilać się w ciepłe dni, podczas stresu lub intensywnej aktywności fizycznej, dlatego psy brachycefaliczne wymagają szczególnej opieki.
Diagnostyka zespołu brachycefalicznego
Rozpoznanie zespołu płaskich dróg oddechowych opiera się na badaniu klinicznym oraz obserwacji objawów. Weterynarz może zalecić dodatkowe badania diagnostyczne, aby ocenić stopień zaawansowania choroby:
- Laryngoskopia i endoskopia – pozwalają na ocenę długości podniebienia miękkiego oraz obecności zapadnięcia krtani.
- RTG i tomografia komputerowa (CT) – umożliwiają ocenę budowy tchawicy i krtani oraz wykrycie ewentualnych deformacji.
- Badania krwi i gazometrii – pomagają ocenić poziom natlenienia krwi oraz wykryć ewentualne zaburzenia metaboliczne.
Leczenie zespołu płaskich dróg oddechowych
Leczenie zespołu brachycefalicznego zależy od stopnia nasilenia objawów i może obejmować zarówno metody zachowawcze, jak i chirurgiczne.
Leczenie zachowawcze
- Kontrola wagi – nadwaga pogarsza objawy BOAS, dlatego psy powinny mieć utrzymaną prawidłową masę ciała.
- Unikanie upałów i stresu – psy brachycefaliczne są bardziej narażone na przegrzanie i udar cieplny.
- Odpowiednia aktywność fizyczna – krótkie, umiarkowane spacery są korzystniejsze niż intensywny wysiłek.
- Wilgotne powietrze – suche środowisko może nasilać problemy z oddychaniem, dlatego warto nawilżać powietrze w pomieszczeniach.
- Leki przeciwzapalne i rozszerzające drogi oddechowe – mogą być stosowane w celu złagodzenia objawów u psów z łagodną postacią BOAS.
Leczenie chirurgiczne
W przypadkach zaawansowanego zespołu płaskich dróg oddechowych konieczna może być operacja korygująca wady anatomiczne. Najczęściej wykonuje się:
- Korekcję nozdrzy – poszerzenie nozdrzy w celu poprawy przepływu powietrza.
- Skrócenie podniebienia miękkiego – usunięcie nadmiaru tkanki blokującej wejście do krtani.
- Usunięcie przerośniętych migdałków – pozwala na poprawę drożności dróg oddechowych.
- Korekcję zapadniętej krtani – w zaawansowanych przypadkach może być konieczna rekonstrukcja struktur krtaniowych.
Zabiegi te są wykonywane przez doświadczonych chirurgów weterynaryjnych i mogą znacząco poprawić komfort życia psa.
Zespół płaskich dróg oddechowych to poważne schorzenie, które wymaga odpowiedniej opieki i uwagi ze strony właściciela. Psy ras brachycefalicznych, mimo swojego uroku i popularności, często borykają się z trudnościami w oddychaniu, które mogą znacząco obniżyć ich jakość życia.
Właściciele powinni monitorować stan zdrowia swoich pupili, unikać sytuacji stresowych i nadmiernego wysiłku oraz w razie potrzeby skonsultować się z weterynarzem w celu wdrożenia odpowiedniego leczenia. Dzięki nowoczesnym metodom terapii wiele psów z BOAS może prowadzić szczęśliwe i komfortowe życie.