Czym jest dysplazja stawów biodrowych u psa?
Dysplazja stawów biodrowych to jedna z najczęstszych chorób układu ruchu u psów, szczególnie dużych i olbrzymich ras. Jest to schorzenie dziedziczne, w którym dochodzi do nieprawidłowego ukształtowania panewki stawu biodrowego oraz głowy kości udowej. Nieprawidłowa budowa stawu powoduje jego niestabilność, co prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego, bólu i stopniowej degeneracji chrząstki stawowej.
Choroba rozwija się stopniowo i często pierwsze objawy pojawiają się już u szczeniąt, ale mogą być także zauważalne dopiero w dorosłym wieku. Wczesna diagnoza i wdrożenie odpowiedniego leczenia mogą znacznie poprawić komfort życia psa oraz zapobiec dalszemu uszkodzeniu stawu.
Przyczyny dysplazji stawów biodrowych u psów
Dysplazja jest chorobą wieloczynnikową, a jej rozwój może być spowodowany zarówno czynnikami genetycznymi, jak i środowiskowymi.
Czynniki genetyczne
- Dysplazja ma podłoże dziedziczne i jest przekazywana z pokolenia na pokolenie.
- Niektóre rasy psów są bardziej narażone na rozwój tego schorzenia, w tym:
- Owczarki niemieckie
- Labradory retrievery
- Golden retrievery
- Rottweilery
- Nowofundlandy
- Dogi niemieckie
- Bernardyny
- Mastify
Czynniki środowiskowe
- Nieodpowiednia dieta – nadmiar kalorii i białka w okresie wzrostu może prowadzić do zbyt szybkiego rozwoju masy ciała przy jednoczesnym niedostatecznym rozwoju struktur kostno-stawowych.
- Nadwaga – otyłość powoduje nadmierne obciążenie stawów, co przyspiesza proces ich degeneracji.
- Nadmierna aktywność fizyczna u szczeniąt – skoki, intensywny wysiłek czy bieganie po twardych nawierzchniach mogą przyspieszyć rozwój dysplazji.
- Zbyt szybki wzrost – psy dużych ras rosną intensywnie w pierwszych miesiącach życia, co może powodować niedostateczne ukształtowanie struktur stawowych.
Objawy dysplazji stawów biodrowych u psa
Objawy dysplazji mogą być różne w zależności od stopnia zaawansowania choroby oraz wieku psa. Niektóre psy wykazują symptomy już w wieku kilku miesięcy, inne dopiero w wieku dorosłym. Do najczęstszych objawów należą:
- Sztywność po odpoczynku – pies ma trudności z poruszaniem się po dłuższym odpoczynku.
- Problemy ze wstawaniem i siadaniem – zwłaszcza po intensywnym wysiłku.
- Kulawizna – może być okresowa lub przewlekła, zazwyczaj dotyczy tylnych kończyn.
- Niechęć do ruchu – pies unika zabawy, biegania i długich spacerów.
- Chód „króliczy” – pies porusza się, podskakując obydwoma tylnymi łapami jednocześnie.
- Poszerzona postawa tylnych kończyn – pies może stać w charakterystyczny sposób, próbując zmniejszyć obciążenie bioder.
- Zanik mięśni tylnych kończyn – w wyniku ograniczonego ruchu mięśnie bioder i ud mogą stopniowo zanikać.
- Ból przy dotykaniu bioder – pies może reagować niepokojem lub agresją na dotyk w okolicy stawów biodrowych.
Diagnostyka dysplazji stawów biodrowych
Wczesne rozpoznanie choroby ma kluczowe znaczenie dla wdrożenia skutecznego leczenia i poprawy jakości życia psa.
- Badanie kliniczne – weterynarz ocenia sposób poruszania się psa, wykonuje testy ruchowe i bada stawy pod kątem bólu oraz ograniczenia ruchomości.
- RTG stawów biodrowych – najważniejsze badanie obrazowe, pozwalające ocenić stopień zaawansowania zmian w stawie.
- Tomografia komputerowa (CT) lub rezonans magnetyczny (MRI) – stosowane w trudniejszych przypadkach, aby ocenić dokładnie struktury stawowe.
- Test Ortolaniego – służy do oceny niestabilności stawu biodrowego u młodych psów.
Leczenie dysplazji stawów biodrowych u psa
Leczenie zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz wieku psa. Można wyróżnić metody zachowawcze oraz operacyjne.
Leczenie zachowawcze
- Kontrola masy ciała – zmniejszenie wagi psa ogranicza obciążenie stawów.
- Odpowiednia aktywność fizyczna – unikanie skoków i biegania po twardym podłożu, zaleca się pływanie oraz spacery po miękkim podłożu.
- Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (NLPZ) – stosowane w celu zmniejszenia bólu i stanu zapalnego (np. meloksykam, karprofen).
- Suplementy diety – glukozamina, chondroityna, MSM oraz kwasy omega-3 wspierają regenerację chrząstki stawowej.
- Fizjoterapia i rehabilitacja – masaże, hydroterapia i laseroterapia mogą pomóc w poprawie mobilności i zmniejszeniu bólu.
Leczenie chirurgiczne
W przypadkach zaawansowanej dysplazji i braku poprawy po leczeniu zachowawczym konieczna może być operacja. Możliwe metody chirurgiczne to:
- Osteotomia miednicy (TPO/DPO) – stosowana u młodych psów w celu poprawy stabilności stawu.
- Resekcja głowy kości udowej (FHO) – polega na usunięciu głowy kości udowej, stosowana u mniejszych psów.
- Endoprotezoplastyka stawu biodrowego – całkowita wymiana stawu na protezę, stosowana w najcięższych przypadkach.
Dysplazja stawów biodrowych jest chorobą, która może znacznie wpłynąć na jakość życia psa, ale odpowiednie leczenie i profilaktyka pozwalają zmniejszyć jej objawy oraz spowolnić postęp zmian zwyrodnieniowych. Regularna kontrola stanu zdrowia, utrzymanie prawidłowej wagi oraz dostosowana aktywność fizyczna mogą znacząco poprawić komfort życia psa.
Dla właścicieli psów dużych ras kluczowe jest zwracanie uwagi na pierwsze objawy dysplazji już u szczeniąt i konsultowanie się z weterynarzem w celu wdrożenia odpowiednich działań profilaktycznych. Im szybciej zostaną podjęte odpowiednie kroki, tym większa szansa na długie i aktywne życie psa bez bólu i ograniczeń ruchowych.